Η προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο και ο σημαντικός ρόλος των γονιών

Το σχολείο σηματοδοτεί την έναρξη μιας εποχής που το παιδί ξεφεύγει από την δική μας μέριμνα και φροντίδα, λειτουργεί αυτόνομα, καλείται να αναλάβει σοβαρές ευθύνες και να αντεπεξέλθει σε υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει νέες συνθήκες και ισορροπίες που αφορούν στα παιδιά αλλά και στους γονείς.

Στη φάση της προσαρμογής στο σχολείο θα χρειαστεί να ξεχωρίσουμε τις δυσκολίες που έχει το παιδί το οποίο συναντά μια νέα κατάσταση, από τις δικές μας δυσκολίες που σχετίζονται ενδεχομένως με συναισθηματικές αποκρίσεις.

Αποχωρίζομαι το παιδί μου, άραγε θα το φροντίζουν καλά εκεί; Θα του αρέσει; Μήπως κλαίει τώρα; Μπορεί να σχετίζονται με δικά μας σχολικά βιώματα αλλά και με πρακτικά ζητήματα (π.χ. «πρέπει να ξυπνάμε νωρίς – προλαβαίνω να τον πάρω απο το σχολείο γυρνώντας από τη δουλειά; – ποιος θα τον κρατήσει όταν αρρωστήσει;).

Όπως μπορεί εύκολα κάποιος να αντιληφθεί, όταν όλο αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά, το άγχος μπορεί να μας ξεπερνά. Κι αυτό, δυστυχώς, είναι κάτι που μεταδίδεται και στα παιδιά, κάνοντας την εμπειρία τους δυσκολότερη. Βέβαια, δε χρειάζεται να φορτωθούμε ενοχές για όσα νιώθουμε και να προσπαθήσουμε να τα αγνοήσουμε ή να τα καταπιέσουμε. Αρκετά δύσκολα περνάμε ήδη.

Αυτό που θα ήταν ίσως χρήσιμο σε αυτήν την περίπτωση, είναι να έχουμε επίγνωση των συναισθημάτων μας, να αναλάβουμε την ευθύνη τους για να μην την προβάλλουμε στα παιδιά.

Τι θα βοηθούσε, λοιπόν, πρακτικά σε μια κρίση στην διάρκεια της προσαρμογής;

-Αναγνωρίζω τα συναισθήματα του παιδιού («καταλαβαίνω την αγωνία σου»)

-Αποδέχομαι τα συναισθήματα του παιδιού («είναι εντάξει να κλαις»)

-Αναγνωρίζω τα δικά μου συναισθήματα χωρίς να χρειάζεται να τα μοιραστώ με το παιδί εκείνη τη στιγμή («αισθάνομαι άγχος για το αν θα τα καταφέρει»)

-Αποδέχομαι τα δικά μου συναισθήματα («είναι λογικό να νιώθω έτσι»)

-Αναγνωρίζω οτι αυτή η κατάσταση μπορεί να ξυπνά δικά μου βιώματα από το σχολείο («όταν πήγαινα στην πρώτη εκείνα τα κορίτσια με κορόιδευαν, και τώρα φοβάμαι μήπως συμβεί το ίδιο και στο παιδί μου»)

-Προσπαθώ να δώσω λύσεις («θέλεις να πάμε με τα πόδια στο σχολείο ή με το αμάξι; Θέλεις να σου δώσω να κρατάς το αγαπημένο μου βραχιόλι να το φυλάξεις μέχρι να έρθω να σε πάρω; Θέλεις να μου φτιάξεις μια ζωγραφιά να την έχω μαζί μου όσο θα είσαι στο σχολείο;»)

-Μοιράζομαι δικές μου ανάλογες εμπειρίες με το παιδί και πώς τις διαχειρίστηκα («Κι εγώ όταν πήγα σχολείο στην αρχή ένιωθα απελπισία και δεν ήθελα να πηγαίνω. Μετά σκέφτηκα ότι αν έβρισκα μια φίλη ίσως να μην ένιωθα τόσο μόνη μου»)

-Μένω σταθερός στα λόγια και την συμπεριφορά μου.

-Αποχωρίζομαι γρήγορα, αλλά με τρυφερότητα και σταθερότητα το παιδί στο σχολείο.

-Έχω συνέπεια στον χρόνο που πηγαίνω να πάρω το παιδί απο το σχολείο.

Χρήσιμες συμβουλές

-Ξεχωρίστε τα προβλήματα του παιδιού από τα δικά σας και μην τα οικειοποιείστε.

-Μείνετε σε εγρήγορση να ακούσετε σε βάθος όσα έχει να σας πει το παιδί με τα λόγια και τις πράξεις του.

-Αποδεχτείτε τα συναισθήματα του παιδιού αλλά και τα δικά σας.

-Εμπιστευτείτε τον χώρο του σχολείου και την δασκάλα για να μπορέσει να εμπιστευτεί και το παιδί.

-Βεβαιωθείτε οτι ζείτε τη δική σας ζωή, χωρίς να επενδύετε τις προσδοκίες σας στο παιδί σας. Καλύτερα ο καθένας μας να κρατά τις προσδοκίες του για τον εαυτό του ή να τις μοιραστεί με τον σύντροφο και τους φίλους του. Ας μην τις προβάλλει στα παιδιά του.

-Γιορτάστε τη μετάβαση. Σχεδόν σε κάθε πολιτισμό στην ιστορία, οι μεταβάσεις τιμούνταν με τα αντίστοιχα τελετουργικά. Μπορείτε να οργανώσετε ένα πάρτι για την έναρξη της σχολικής ζωής του παιδιού ή να επισκεφτείτε μαζί ένα αγαπημένο μέρος ή να κάνετε κάτι μαζί που δεν είχατε ξανακάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Ο καθένας μας ζει διαφορετικά την κατάσταση της μετάβασης στη σχολική ζωή, με τις πρακτικές και συναισθηματικές του ιδιαιτερότητες να την χαρακτηρίζουν. Μην ψάχνετε μαγικές λύσεις που θα κάνουν το παιδί σας να μην ενοχληθεί καθόλου που πάει σχολείο. Είναι αναμενόμενο να νιώθει θυμό, φόβο, λύπη, αγωνία ή οτιδήποτε άλλο σε μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Είναι, όμως, κομμάτι της διαδικασίας και ως τέτοιο χρειάζεται να το δείτε.

Δώστε χώρο και χρόνο και στους δυο σας και μείνετε σε επαφή με όσα συναισθήματα βιώνετε και μοιράζεστε, χωρίς να τους επιτρέψετε να μεγεθυνθούν τόσο ώστε να σας πανικοβάλλουν.

Βρείτε τις δικές σας λύσεις, διαχειριστείτε το όπως σας ταιριάζει προσωπικά, μην μπαίνετε σε ρόλους, μείνετε αληθινοί προκειμένου να γνωρίζει πάντα το παιδί σας πως οτιδήποτε συμβεί εσείς θα είστε πάντα εκεί για να το υποστηρίξετε και να του δείξετε πόσο το αγαπάτε. Δείξτε του εμπιστοσύνη ότι θα τα καταφέρει και ότι με την δική σας στήριξη (αν την χρειάζεται), θα βρει τους δικούς του τρόπους για να σταθεί.